Trong những năm gần đây, thuật ngữ logistics hẳn không còn xa lạ với nhiều người. Những thông tin xoay quanh logistics luôn nhận được nhiều sự quan tâm, nhất là từ phía các doanh nghiệp. Đây được coi là một trong những hoạt động quan trọng thúc đẩy kinh tế doanh nghiệp, mang lại lợi nhuận, góp phần nâng cao giá trị thương hiệu.
Vậy nếu bạn đang quan tâm tới logistics là gì, quy trình và các loại dịch vụ liên quan tới logistics thì đừng bỏ qua bài viết của topformats.com nhé!
Logistics là gì?
Nguồn gốc của từ “Logistics”
Theo từ điển Oxford bản gốc, logistics: “là một nhánh của ngành khoa học quân sự, liên quan đến các hoạt động như thu mua, bảo dưỡng và vận chuyển vật chất, nhân sự và phương tiện”.
Sở dĩ có định nghĩa này vì Logistics được nhiều người cho rằng xuất phát từ chữ “Logistique” trong Tiếng Pháp, lần đầu tiên xuất hiện trong quyển “Nghệ thuật Chiến tranh” của Baron Henri, một tướng quân dưới trướng Napoleon.
Một số ý kiến cho rằng, khái niệm “Logistics” có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp, được ghép bởi 2 từ “Logosh” (Lý lẽ) và “Loyistikosh” (Kế toán chuyên đo đếm). Trong các cuộc chiến tranh cổ đại của đế chế Hy Lạp, logistics được dùng để chỉ những chiến binh có nhiệm vụ phân phối vũ khí, nhu yếu phẩm, đảm bảo điều kiện cho quân sĩ hành quân an toàn từ bản doanh đến một vị trí khác. Quá trình đó dần hình thành một hệ thống mà sau này người ta gọi là logistics.
Trong cuốn “New Oxford American Dictionary”, logistics được định nghĩa là “Cách tổ chức chi tiết và thực hiện một loạt hoạt động phức tạp”, hay “Sự phối hợp chi tiết của một hoạt động phức tạp liên quan đến nhiều người, phương tiện hoặc vật tư”.
Định nghĩa logistics trong luật Việt Nam
Tại Việt Nam, pháp luật nước ta cũng đưa ra định nghĩa về logistics tại điều 233, Bộ Luật Thương mại năm 2005. Cụ thể:
“Dịch vụ logistics là hoạt động thương mại, theo đó thương nhân tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng, đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao”.
Định nghĩa logistics theo các tổ chức quốc tế
Theo CSCMP – Hội đồng chuyên gia quản lý Logistics định nghĩa logistics như sau:
“Quản lý logistics là một phần của quản lý chuỗi cung ứng. Trong đó, quản lý logistics sẽ hướng tới sự hiệu quả của chuỗi hàng hóa, dịch vụ và thông tin trên cả hai chiều, từ nhà sản xuất tới người tiêu dùng và chiều ngược lại”.
Theo Hội đồng quản trị Logistics Hoa Kỳ (Council of Logistics Management – Viết tắt CLM): Logistics được hiểu là quá trình hoạch định, lập kế hoạch để thực hiện, kiểm soát một cách có hiệu quả chi phí lưu thông, dòng di chuyển và lưu kho những nguyên vật liệu, hàng hoá, hàng tồn kho trong quá trình sản xuất sản phẩm từ khâu đầu tiên (mua sắm) đến điểm tiêu dùng cuối cùng, phục vụ và thỏa mãn những nhu cầu của khách hàng.
Vậy mỗi khía cạnh quản lý khác nhau mà có thể đưa ra khái niệm logistics là gì khác nhau. Trong đó, nếu xét ở khía cạnh cung ứng trong thương mại thì logistics lại là một bộ phận giúp cấu thành chuỗi cung ứng trên thị trường. Dịch vụ này liên quan đến việc lên kế hoạch cũng như kiểm soát hiệu quả của việc cung ứng, cụ thể từ điểm sản xuất cho đến điểm tiêu thụ hàng hoá theo nhu cầu thực tế của khách hàng trên thị trường.
Vậy tóm tắt lại, “logistics là gì?” được hiểu ngắn gọn như sau: Logistics là một phần của Chuỗi cung ứng bao gồm những công đoạn: Lên kế hoạch, Thực hiện và Kiểm soát luồng chuyển dịch của hàng hóa, dịch vụ cũng như những thông tin liên quan đến luồng chuyển dịch.

Các loại dịch vụ logistics
Với đa dạng ngành sản xuất và dịch vụ mà dịch vụ logistics cũng được phân loại các nhóm vô cùng phong phú.
Theo quy định tại Điều 3 Nghị định 163/2017/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2017 quy định về kinh doanh dịch vụ logistics thì các loại dịch vụ logistics bao gồm:
1. Dịch vụ xếp dỡ container, trừ dịch vụ cung cấp tại các sân bay;
2. Dịch vụ kho bãi container thuộc dịch vụ hỗ trợ vận tải biển;
3. Dịch vụ kho bãi thuộc dịch vụ hỗ trợ mọi phương thức vận tải;
4. Dịch vụ chuyển phát;
5. Dịch vụ đại lý vận tải hàng hóa;
6. Dịch vụ đại lý làm thủ tục hải quan (bao gồm cả dịch vụ thông quan);
7. Dịch vụ khác, bao gồm các hoạt động sau: kiểm tra vận đơn, dịch vụ môi giới vận tải hàng hóa, kiểm định hàng hóa, dịch vụ lấy mẫu và xác định trọng lượng; dịch vụ nhận và chấp nhận hàng; dịch vụ chuẩn bị chứng từ vận tải;
8. Dịch vụ hỗ trợ bán buôn, hỗ trợ bán lẻ bao gồm cả hoạt động quản lý hàng lưu kho, thu gom, tập hợp, phân loại hàng hóa và giao hàng;
9. Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải biển;
10. Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải đường thủy nội địa;
11. Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải đường sắt;
12. Dịch vụ vận tải hàng hóa thuộc dịch vụ vận tải đường bộ;
13. Dịch vụ vận tải hàng không;
14. Dịch vụ vận tải đa phương thức;
15. Dịch vụ phân tích và kiểm định kỹ thuật;
16. Các dịch vụ hỗ trợ vận tải khác;
17. Các dịch vụ khác do thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics và khách hàng thỏa thuận phù hợp với nguyên tắc cơ bản của Luật Thương mại.

Quy trình dịch vụ logistics
Ứng với mỗi doanh nghiệp, sẽ có quy trình dịch vụ logistics riêng. Nhưng nhìn chung, quy trình dịch vụ logistics sẽ bao gồm các bước sau
- Báo giá: Doanh nghiệp sẽ xem xét các thông tin cơ bản (số lượng, chủng loại, yêu cầu vận chuyển hàng hóa…), sau đó sẽ báo giá cho khách hàng.
- Đàm phán, ký hợp đồng: Hợp đồng sẽ được lập dựa vào báo giá và thỏa thuận các điều kiện hai bên.
- Nhận hàng: Đơn vị vận chuyển nhận hàng tại địa điểm yêu cầu
- Đóng gói bao bì: Theo yêu cầu, hoặc để đảm bảo an toàn cho sản phẩm trong quá trình vận chuyển
- Ghi mã ký hiệu cho hàng hóa
- Vận chuyển: Đưa hàng hóa từ nơi sản xuất đến các kho phân phối
- Lưu kho, lưu bãi trước khi đến tay người tiêu dùng
- Chuẩn bị các giấy tờ liên quan đến lô hàng vận chuyển, xuất khẩu hoặc nhập khẩu
- Làm các thủ tục cần thiết cho hàng hóa
- Giao hàng đến tay người nhận

Tầm quan trọng của logistics
Logistics là một ngành có vai trò quan trọng trong thời đại toàn cầu hóa và thương mại điện tử. Ngành logistics không chỉ đảm bảo sự vận chuyển và phân phối của hàng hóa và dịch vụ từ điểm xuất phát đến điểm tiêu thụ, mà còn tối ưu hóa các hoạt động trong chuỗi cung ứng để tăng giá trị cho khách hàng và doanh nghiệp. Ngành logistics cũng góp phần thúc đẩy dòng chảy của các giao dịch kinh tế và liên kết các hoạt động trong nền kinh tế quốc gia.
Ngành logistics ở Việt Nam
Tại Việt Nam, ngành logistics đang có sự tăng trưởng tích cực trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn tiềm ẩn nhiều bất ổn và thiếu cơ hội đầu tư an toàn. Với sự gia tăng mạnh mẽ của thương mại điện tử, nhu cầu liên quan đến đại dịch và dòng sản phẩm vô tận trên toàn cầu, ngành logistics trở thành một ngành quan trọng đối với nền kinh tế toàn cầu hơn bao giờ hết. Ngành logistics cũng là một trong những ngành có nhu cầu nhân lực cao và có mức lương hấp dẫn. Các công việc của ngành logistics bao gồm lên kế hoạch, chế tạo và sản xuất, tìm nguồn cung ứng, phân phối, quản lý kho hàng, v.v.
Ngành logistics ở các nước khác
Theo các số liệu thống kê, chi phí cho hoạt động logistics ở các nước công nghiệp phát triển chiếm khoảng 10-13% GDP, trong khi ở các nước đang phát triển là 15-20%. Điều này cho thấy ngành logistics có tiềm năng lớn để tiết kiệm và giảm chi phí, cũng như tăng hiệu quả và lợi nhuận cho các doanh nghiệp. Ngoài ra, ngành logistics cũng có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia, bởi vì nó liên quan đến các ngành khác như sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, du lịch, v.v.

Như vậy, có thể thấy rằng ngành logistics có tầm quan trọng vô cùng lớn trong thời kỳ 4.0 và toàn cầu hóa. Ngành logistics không chỉ góp phần vào sự phát triển kinh tế của từng doanh nghiệp và quốc gia, mà còn mang lại giá trị cho khách hàng và xã hội.
Trên đây là tất cả những thông tin về liên quan về ngành logistics. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về logistics là gì, các loại dịch vụ logistics cũng như tầm quan trọng của logistics với đời sống, kinh tế trong nước và quốc tế.