Hiện nay, khi công việc vận chuyển hàng hóa ngày càng nhiều, thì vận tải đa phương thức ngày càng trở nên phổ biến, giúp việc vận chuyển trở nên dễ dàng, nhanh chóng, mang lại nhiều giá trị cho quá trình kinh doanh của doanh nghiệp.
Cùng topformats.com tìm hiểu các kiến thức về vận tải đa phương thức là gì? Vai trò và xu hướng phát triển của ngành này như thế nào thì xem ngay trong bài viết dưới đây nhé!
Vận tải đa phương thức là gì?
Khái niệm vận tải đa phương thức
Vận tải đa phương thức là phương thức vận tải hàng hóa bằng ít nhất hai phương thức vận tải khác nhau, trên cơ sở một hợp đồng vận tải đa phương thức, một chứng từ vận tải, một chế độ trách nhiệm và chỉ một người chịu trách nhiệm về hàng hóa trong suốt quá trình chuyên chở từ một địa điểm ở một nước đến một điểm chỉ định ở một nước khác để giao hàng.
Ngoài ra, vận tải đa phương thức còn được định nghĩa là “Quá trình vận chuyển hàng hóa trong nước và quốc tế sử dụng các phương thức vận tải khác nhau. Có nghĩa là hàng hóa được vận chuyển từ một địa điểm ở một quốc gia đến một địa điểm cụ thể ở quốc gia khác, nhằm mục đích giao và nhận hàng hóa bằng đường bộ, đường sắt, đường biển và đường hàng không”.
Khái niệm trên cũng được đề cập trong nghị định 87/2009/NĐ-CP với định nghĩa là “Việc vận chuyển hàng hóa bằng ít nhất hai phương thức vận tải khác nhau trên cơ sở một hợp đồng vận tải đa phương thức”.
Tóm lại, vận tải đa phương thức có thể hiểu ngắn gọn là “Quá trình vận chuyển hàng hóa trong nước và quốc tế theo nhiều phương thức khác nhau, làm cho việc vận chuyển trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn”.
Vận tải đa phương thức bao gồm: Vận tải đa phương thức quốc tế và vận tải đa phương thức nội địa.
Vận tải đa phương thức quốc tế (hoặc vận tải liên hợp) là quá trình vận chuyển hàng hóa được thực hiện bằng hai phương thức vận tải khác nhau trở lên từ một địa điểm ở một nước tới một địa điểm chỉ định tại một nước khác nhằm mục đích giao – nhận hàng hóa, được triển khai qua đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không và đường ống.
Quá trình thực hiện vận tải đa phương thức phải hoàn toàn dựa trên cơ sở một hợp đồng, chứng từ vận tải cho toàn chặng vận chuyển và chỉ do một người chịu trách nhiệm về hàng hóa trong suốt quá trình chuyên chở đó.
Vận tải đa phương thức nội địa là loại hình vận tải được thực hiện trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam.
Đặc điểm của vận tải đa phương thức
Vận tải đa phương thức có một số đặc điểm như sau:
- Quá trình vận tải có từ 2 phương thức trở lên.
- Chỉ có một giá cước cho toàn chặng.
- Quá trình vận chuyển và xếp dỡ cần phải đạt tiêu chuẩn và được thực hiện một cách liên tục.
- Trong quá trình vận chuyển, hàng hóa hay bao bì không được phép mở ra.
- Người kinh doanh vận tải đa phương thức có tư cách như người ủy thác.
- Người kinh doanh vận tải đa phương thức phải chịu trách nhiệm đối với hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển. Đối tượng đó sẽ chịu trách nhiệm theo một chế độ trách nhiệm nhất định, có thể là chế độ trách nhiệm thống nhất hoặc từng chặng tùy theo sự thỏa thuận của hai bên.
- Thông thường, đối với vận tải đa phương thức quốc tế, nơi nhận hàng và nơi giao hàng sẽ ở những nước khác nhau.
- Vận tải đa phương thức quốc tế dựa trên một hợp đồng đơn nhất và được thể hiện trên một chứng từ đơn nhất hoặc một vận đơn vận tải đa phương thức hay vận đơn vận tải liên hợp.
Vai trò của vận tải đa phương thức
Là sự kết hợp của nhiều phương thức vận tải, do đó, vận tải đa phương thức giữ một vai trò vô cùng quan trọng trong ngành logistics hiện nay, tạo sự kết nối giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, động lực để hoạt động thương mại phát triển. Dưới đây là một số vai trò cụ thể của vận tải đa phương thức:
- Thứ nhất, vận tải đa phương thức góp phần tối ưu hóa quy trình vận chuyển, giảm chi phí vận chuyển, tăng khả năng cạnh tranh giá thành.
- Thứ hai, vận tải đa phương thức hỗ trợ doanh nghiệp giảm các chứng từ không cần thiết, đơn giản hóa các thủ tục trong hoạt động kinh doanh.
- Thứ ba, vận tải đa phương thức đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển kinh tế, tạo liên kết cho quá trình sản xuất đến phân phối và tiêu dùng, từ đó, thúc đẩy hoạt động kinh tế tổng thể của một quốc gia.
- Thứ tư, vận tải đa phương thức cho phép vận chuyển khối lượng hàng hoá lớn thông qua sự kết hợp của nhiều phương tiện vận chuyển.
- Thứ năm, thông qua mạng lưới vận tải kết nối, doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường trong nước ra nước ngoài, mở rộng phạm vi kinh doanh, là đòn bẩy để đẩy mạnh thương mại hóa quốc tế.
Các phương thức vận tải đa phương thức
Nhu cầu vận chuyển hàng hóa nội địa và quốc tế ngày một tăng, theo đó, có nhiều phương thức vận tải đa phương thức để có thể lựa linh hoạt lựa chọn, chẳng hạn như một số phương thức sau:
- Vận tải đường bộ – vận tải đường hàng không: Đây là phương thức vận tải kết hợp sự linh hoạt của tốc độ và động cơ. Vì vậy, phương thức này có thể sử dụng cho hầu hết các loại hàng hóa. Sau khi gom hàng hóa ở điểm đầu mối, tiếp theo, người ta sẽ vận chuyển chúng sang điểm nhận bằng đường hàng không.
- Vận tải đường biển – vận tải hàng không: Đây là phương thức được nhiều người lựa chọn. Với phương thức này, hàng hóa sẽ được vận chuyển nhanh chóng với số lượng lớn. Cụ thể, hàng hóa được vận chuyển bằng đường biển đến cảng, sau đó được chuyển vào đất liền và sử dụng máy bay làm phương tiện vận chuyển tiếp theo.
- Vận tải đường bộ – vận tải đường biển: Mô hình vận tải đường bộ sử dụng phương tiện có tính linh hoạt cao là ô tô kết hợp với vận tải đường biển/đường thủy, cũng là một trong những phương thức đang được nhiều người lựa chọn.
- Vận tải đường sắt – vận tải đường bộ: Phương thức này là sự kết hợp của 3 yếu tố: an toàn, tốc độ cũng như tính cơ động, linh hoạt. Theo đó, hàng hóa được đóng gói trong trailer và được kéo lên các toa xe chở đến ga đích.
- Phương thức vận tải hỗn hợp: Là sự kết hợp của các loại hình vận tải đường sắt – đường bộ – đường thủy nội địa – đường biển. Đây là mô hình vận tải phổ biến nhất để chuyên chở hàng hoá xuất nhập khẩu.
Hàng hóa được vận chuyển bằng đường sắt, đường bộ hoặc đường thủy nội địa đến cảng biển của nước xuất khẩu. Sau đó, được vận chuyển bằng đường biển tới cảng của nước nhập khẩu. Tiếp theo, vận chuyển đến người nhận thông qua đường bộ, đường sắt hoặc đường thủy nội địa.
Xu hướng phát triển của vận tải đa phương thức ở Việt Nam
Vận tải đa phương thức đang là xu hướng đầy triển vọng trong chuỗi logistics toàn cầu hiện nay. Hiểu được điều đó, năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Xây dựng thị trường vận tải cạnh tranh theo hướng phát triển vận tải đa phương thức, kết nối giữa các hình thức vận tải khác nhau, chú trọng áp dụng công nghệ thông tin để giảm thiểu chi phí vận tải tạo thuận lợi cho lưu thông, phân phối hàng hóa và dịch vụ của doanh nghiệp.
Cụ thể là, Việt Nam sẽ tập trung trong việc nâng cấp, cải tạo kết cấu hạ tầng phục vụ vận tải container đường thủy nội địa và các dịch vụ logistics. Đồng thời, nước ta nỗ lực nâng cao kết nối dịch vụ vận tải giữa các phương thức thông qua cách kết nối hoạt động giữa doanh nghiệp. Bên cạnh đó, định hướng hỗ trợ và tạo điều kiện hình thành các doanh nghiệp vận tải có quy mô lớn.
Song song với đó, Việt Nam đang từng bước hoàn thiện môi trường chính sách và khuôn khổ pháp lý cho dịch vụ logistics và vận tải đa phương thức. Để có thể ứng dụng hiệu quả vận tải đa phương thức, đòi hỏi sự tăng cường liên minh, liên kết và đa dạng hóa dịch vụ để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp vận tải Việt.
Ðể đạt được điều đó, Việt Nam ưu tiên tập trung phát triển những hạ tầng lớn, hiện đại, có sức lan tỏa như: nâng cấp Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành…
Vậy là bạn đọc vừa có cơ hội tìm hiểu về vận tải đa phương thức là gì, các phương thức và xu hướng phát triển của vận tải đa phương thức. Nếu các bạn còn băn khoăn hay có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến nội dung trên, hãy để lại comment cho chúng tôi được biết nhé!
